
A innovación para a mellora da produción e a estratexia nacional de acuicultura
A OPP89 Parquistas de Carril foi recoñecida como Organización de Produtores Pesqueiros (OPP) pola Dirección Xeral de Pesca e Innovación Tecnolóxica da Consellería do Mar da Xunta de Galicia no ano 2021. Desde ese momento, amosou o seu interese no desenvolvemento de diferentes actividades, especialmente aquelas ligadas á promoción dos seus produtos e á defensa da sustentabilidade ambiental. A continuación, destácanse as principais iniciativas nas que se atopa inmersa a organización nesta materia.
PROXECTOS DE INNOVACIÓN 2022
Identificación e rexistro de depredadores e especies invasoras que afectan á produción dos parques de Carril
A través desta iniciativa, a OPP89 busca fomentar actividades de acuicultura sustentables. Grazas á experiencia do traballo e dedicación dos Parquistas de Carril, sábese que existen numerosas especies mariñas e de diferentes grupos de clasificación animal cuxa base de dieta alimentaria son os moluscos bivalvos e non só adultos senón tamén nas súas primeiras fases de desenvolvemento. Dada a importancia nos resultados da produción de cultivos de bivalvos que teñen estas especies depredadoras resulta crucial prestar atención a este grave problema. É por iso que os Parquistas de Carril pretenden procurar as posibles solucións que lles permitan reducir estes impactos. Ademais, cabe ter en conta que estes depredadores tamén poden causar problemas no medio, diminuíndo a poboación de bivalvos e podendo xerar modificacións no hábitat e contaminación xenética.
Integración na Plataforma Tecnolóxica Española da Pesca e a Acuicultura (PTEPA)
Desde o mes de abril de 2022, a OPP89 quedou integrada na Plataforma Tecnolóxica Española da Pesca e a Acuicultura (PTEPA). Coa devandita integración, Parquistas de Carril pretende estar presente na elaboración dos proxectos estratéxicos nacionais e poder ter unha participación activa na creación da nova estratexia de acuicultura nacional 2021-2030, xa que desde a entidade se propoñen, coas achegas de todos os seus asociados, as liñas estratéxicas do novo plan nacional de acuicultura.
Definición de parámetros crave para a demostración da alimentación natural e sostible da “Ameixa de Carril”
Parquistas de Carril desenvolve un estudo sobre as iniciativas para garantir que os produtos de orixe pesqueira utilizados para a alimentación na acuicultura proveñan de pesqueiras xestionadas de xeito sustentable. Esta iniciativa busca establecer os parámetros chave a ter en conta para demostrar, en futuras accións, que a alimentación dos produtos bivalvos de Carril é natural e sostible.
Preténdese, así, sentar as bases para marcar unha rastrexabilidade da alimentación dos produtos bivalvos dos Parquistas de Carril cunha análise que inclúa os seguintes traballos:
- Definición de obxectivos da análise e ferramentas (alcance por tipo de especies, documentos de traballo, etc.)
- Encuestación a membros de OPP sobre alimentación de produtos bivalvos de Parquistas de Carril en función de zonas.
- Conclusións sobre alimentación dos distintos tipos de bivalvos por zonas de estudo e dos parámetros chave a ter en conta en estudos para demostración de alimentación diferencial das especies en Carril
- Inicio do proceso para garantir que os produtos bivalvos, e en especial a “Ameixa de Carril”, se alimentan de forma natural e, por tanto, sen ningunha achega de alimento, sendo o máis sustentable que se pode dar no sector acuícola
PLAN DE INNOVACIÓN 2023
Determinación da fase de cultivo sobre a que actúan os depredadores que afectan á produción dos parques de Carril
A presenza destas especies depredadoras e invasoras afectan dun xeito dramático a produción acuícola dos parques, dada a súa natureza e singularidade territorial e por suposto a súa dependencia do medio natural. Estas especies depredadoras causan danos nos parques diminuíndo a poboación das diferentes especies de bivalvos en diferentes fases do seu desenvolvemento.
Dada esta situación, resulta necesario dispoñer dun protocolo de traballo que permita determinar as fases de actuación dos diferentes depredadores co fin de desenvolver un programa de Prevención e Protección de Depredadores nos Parques de Cultivo de Carril. Leste permitirá diminuír o impacto negativo sobre a produción dos parques cumprindo, ao tempo, o obxectivo de fomentar actividades de acuicultura sostibles.
Con esta medida, dáse continuidade ao proceso iniciado no ano 2022 para actuar sobre dous aspectos:
- A seguridade e rendibilidade dos investimentos realizados nos parques de cultivo, desde o punto de vista de que se inviste en materiais e semente e pódese perder unha parte moi importante do investido pola acción dos depredadores
- O mantemento do equilibrio ambiental e biodiversidade mariña da zona onde se sitúa ese cultivo mariño e as características concretas da/as especie/s a cultivar
Participación na Plataforma Tecnolóxica Española da Pesca e a Acuicultura (PTEPA)
Tras incorporarse a esta entidade, e coa mirada posta na comprobación de que as actividades dos seus membros axústanse aos plans estratéxicos nacionais, Parquistas de Carril busca participar de forma activa na elaboración da nova estratexia de acuicultura nacional 2021-2023. Do mesmo xeito, prevese a realización de propostas para as liñas estratéxicas do novo Plan Nacional de Acuicultura. Ademais, o desenvolvemento desta medida permite tamén alcanzar o obxectivo do fomento das actividades de acuicultura sostibles, xa que permite a participación efectiva en diferentes organismos do ámbito da acuicultura a nivel nacional, rexional, europeo e internacional, como é o caso da Plataforma Tecnolóxica Española da Pesca e a Acuicultura (PTEPA).
Medición de parámetros crave para a demostración da alimentación natural e sostible da “Ameixa de Carril”
Outro dos obxectivos expostos desde a organización é o desenvolvemento de iniciativas enfocadas a garantir que os produtos de orixe pesqueira utilizados para a alimentación na acuicultura proveñan de pesqueiras xestionadas de forma sustentable. Para iso, procúrase afondar na creación dun protocolo que permita demostrar en futuras accións que a alimentación dos produtos bivalvos de Carril é natural e sostible.
Para iso, levará a cabo a medición do pH, temperatura e salinidade da auga en diferentes zonas dos parques. Ao tempo, estudarase a presenza de macroalgas en diferentes zonas de cultivo, establecendo a súa relación co crecemento de moluscos nos parques.
Do mesmo xeito, contémplase desenvolver un protocolo de rastrexabilidade utilizando a análise elemental da cuncha. Poñerase a punto a técnica de análise e realizarase unha proba piloto. Estas accións contribuirán a pór en marcha unha ferramenta que tamén sirva para trazar a orixe dos bivalvos situados xeograficamente en Carril, especialmente da ameixa.
Centro de clasificación dos moluscos bivalvos
Co fin de mellorar a comercialización dos produtos mediante unha acaída clasificación e selección dos moluscos bivalvos, prevese a posta en marcha dun centro específico para tal fin. Neste aspecto, a OPP89 dotouse dun espazo para a clasificación que mellora os procesos de comercialización do produto e que pode axudar, para un futuro, na mellor certificación dos produtos bivalvos.
Na actualidade, os produtos procedentes das actividades enmarcadas na acuicultura, como é o caso dos parques de cultivo, contan coa posibilidade de realizar a súa primeira venda en lonxas ou en centros autorizados. Esta instalación dá resgardo ás actividades conexas desta primeira venda -como a clasificación dos produtos, emisión da documentación de acompañamento e emisión da preceptiva información de rastrexabilidade- cada un dos titulares dos parques de cultivo ata a súa creación realizaba esta actividade pola súa conta, coa heteroxeneidade que iso implica en todos os sentidos.
Desde a OPP89 son conscientes de que a clasificación dos produtos acuícolas supón unha etapa fundamental da comercialización dos produtos pesqueiros e que debe ser incluída na estratexia de mellora da comercialización. Por iso, a través deste proxecto, preténdense establecer determinadas accións encamiñadas a unha mellora da clasificación dos produtos dos socios da OPP89, e, polo tanto, da súa comercialización.
Así, os bivalvos dos produtores levarían a unha instalación na que, mediante distintos equipamentos, sexa clasificarán e almacenarán mediante equipos de carga e descarga. Contar cun centro clasificador deste tipo -que dispuxese de todos os servizos precisos- permitiría mellorar a selección e a uniformidade dos lotes de produto final, evitando erros de mestura de moluscos de diferentes calibres e/ou especies.
Creación dun centro de promoción multiusos de produtos e parquistas de Carril
Outra das accións previstas pola organización busca a posta en marcha dun centro de promoción multiusos de produtos e parquistas de Carril. Para iso, prevese levar a cabo en 2023 a preparación e realización de campañas para promover os produtos procedentes da acuicultura desde distintos puntos de vista.
Neste sentido, e tendo en conta que en Vilagarcía non existe unha instalación -nin pública nin privada- deste tipo, resulta preciso dotar á organización dun espazo específico que teña por obxecto a promoción e difusión dos produtos que se producen na OPP89. Devandito centro servirá como referencia para realizar presentacións e exaltacións dos bivalvos, combinándoo cunha perspectiva cultural e turística que mellorará o coñecemento e promoción do traballo desenvolvido polos parquistas.
Así, contémplase a creación dun centro de promoción -cuxa localización se establecería no peirao de O Ramal- onde se poidan desenvolver actividades interpretativas e divulgativas da cultura e da propia actividade xunto con outras de sensibilización e educación. Estas dirixiranse tanto á poboación en xeral como a potenciais compradores. As iniciativas poden converter a este espazo nun centro dinamizador turístico e de exaltación dos produtos bivalvos.